Đại diện trường Đại học Tôn Đức Thắng cho rằng, việc Bộ Giáo dục yêu cầu các trường phải kiểm định theo hệ thống của bộ là tước quyền tự chủ của trường.
Cuối tháng 11/2017, thông tin từ Cục Quản lý chất lượng, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, đến ngày 30/6/2017 đã có 208 cơ sở giáo dục đại học được thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng năm 2017, 24 cơ sở giáo dục đại học khác do đã được công nhận đạt tiêu chuẩn chất lượng giáo dục trước ngày 15/4/2017 nên được miễn thẩm định.
Cá biệt có hai cơ sở giáo dục đại học là Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, Trường Đại học Tôn Đức Thắng không hợp tác để các Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục thực hiện việc thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng. Ngay sau đó, cả Trường Đại học Kinh doanh và công nghệ Hà Nội và Trường Đại học Tôn Đức Thắng đều phản ứng trước thông tin Bộ Giáo dục và Đào tạo thông báo về việc 2 trường này “không hợp tác để thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng”.
Trả lời báo chí về việc phản hồi của hai trường đại học "không hợp tác" thẩm định chất lượng, Tiến sĩ Lê Mỹ Phong - phụ trách Phòng Kiểm định Chất lượng Giáo dục - Cục Quản lý Chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) cho rằng các trường đã có sự nhầm lẫn về khái niệm. Ông Lê Mỹ Phong cho rằng, mục đích của việc thẩm định, xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng đối với các đại học, học viện, trường đại học nhằm “chụp ảnh”, phản ánh một cách khách quan, trung thực các điều kiện đảm bảo chất lượng cơ bản hiện có của trường đại học.
Kiểm định chất lượng có tước quyền tự chủ của các trường đại học? (Ảnh minh họa: Báo Vietnamnet)
Cụ thể là nhằm, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các trường đại học trong việc công khai các điều kiện đảm bảo chất lượng của nhà trường; Giúp cho các trường đại học khẳng định điều kiện đảm bảo chất lượng của mình trước xã hội. Đồng thời, tạo điều kiện thuận lợi cho thí sinh và gia đình thí sinh trong việc lựa chọn trường để đăng ký theo học, cung cấp thông tin cho xã hội biết và giám sát.
"Công tác thẩm định, xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng của trường đại học cũng là thể hiện trách nhiệm công khai của nhà trường theo quy định. Việc công khai các điều kiện đảm bảo chất lượng để phản ánh trung thực, khách quan các điều kiện đảm bảo chất lượng hiện có của trường. Việc này không có nghĩa là tất cả các trường đã được thẩm định, xác nhận đều đạt tiêu chuẩn kiểm định chất lượng trường đại học", ông Phong nhấn mạnh.
Kiểm định chất lượng có đi ngược lại chỉ đạo của Chính phủ?
Trước thông tin mà đại diện Trường Đại học Tôn Đức Thắng nêu ra rằng Đảng và Nhà nước nhiều lần chỉ đạo khuyến khích các trường kiểm định quốc tế. Do đó, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo yêu cầu các trường phải kiểm định theo hệ thống của bộ là tước quyền tự chủ của trường, đi ngược lại chỉ đạo của Chính phủ.
Về vấn đề này, ông Phong cho rằng, nhà trường đã nhầm lẫn khi cho rằng hoạt động thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng thực hiện theo Kế hoạch số 203/KH-BGDĐT ngày 27/3/2017 cũng là kiểm định chất lượng giáo dục. Cần thấy rõ: Hoạt động thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng không phải là kiểm định, việc Bộ Giáo dục và Đào tạo giao cho các Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục huy động các chuyên gia thực hiện là để tăng thêm tính độc lập, khách quan của công tác này.
Bộ Giáo dục và Đào tạo là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, trung cấp sư phạm, cao đẳng sư phạm, giáo dục đại học và các cơ sở giáo dục khác. Bộ có trách nhiệm tham mưu cho Đảng, Nhà nước ban hành các chủ trương, chính sách để phát triển giáo dục và đào tạo, trong đó có lĩnh vực đảm bảo và kiểm định chất lượng giáo dục.
Quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, sự chỉ đạo của Chính phủ, thời gian qua, cùng với việc kiểm định chất lượng các trường đại học, các chương trình đào tạo theo bộ tiêu chuẩn hiện hành, Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trương đẩy mạnh kiểm định chất lượng giáo dục theo hướng tiếp cận với khu vực và quốc tế, khuyến khích các trường thực hiện kiểm định theo tiêu chuẩn của các tổ chức đảm bảo chất lượng giáo dục nước ngoài có uy tín. Chưa bao giờ Bộ Giáo dục và Đào tạo có yêu cầu các trường đại học chỉ phải thực hiện kiểm định theo hệ thống của Bộ như đại diện Trường Đại học Tôn Đức Thắng đề cập.
Tiến sĩ Lê Mỹ Phong thông tin thêm, cho tới nay, các tiêu chuẩn cơ sở giáo dục và chương trình đào tạo trong nước đã được ban hành theo hướng tiếp cận với Mạng lưới đảm bảo chất lượng các trường đại học ASEAN (AUN-QA). Các trường được tự lựa chọn việc đánh giá theo tiêu chuẩn của Bộ ban hành hoặc tiêu chuẩn của các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục nước ngoài có uy tín. Đã có 06 trường được đánh giá theo tiêu chuẩn đánh giá cơ sở giáo dục của nước ngoài (AUN-QA và HCERES), trong đó có 04 trường đã được công nhận; 92 chương trình đào tạo đã được đánh giá theo tiêu chuẩn của AUN-QA, CTI, ABET, ACBSP, FIBAA... Ngoài ra, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng khuyến khích và đánh giá cao các trường đại học tham gia xếp hạng, gắn sao với các tổ chức quốc tế.
Về việc trường Đại học Tôn Đức Thắng phản ánh, Thanh tra của Bộ và Trung tâm Kiểm định vào trường làm việc về cùng một vấn đề, nghĩa là "trong vòng 1,2 tuần phải kiểm tra nhà trường hai lần".
Ông Phong cho rằng, hoạt động thanh tra có mục tiêu và đối tượng riêng, được thực hiện theo quy trình riêng, còn thành phần tổ thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng là những chuyên gia do Trung tâm Kiểm định chất lượng lựa chọn, phần lớn đến từ các trường đại học khác đến để “chụp ảnh” lại các điều kiện đảm bảo chất lượng cơ bản của trường để hai bên cùng xác nhận, sau đó, kết quả này sẽ cho công khai cho xã hội biết và giám sát.
“Bộ Giáo dục và Đào tạo nhận được phản ảnh của các Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục về việc có trường viện lý do đang tiến hành kiểm định và đã được thanh tra, kiểm tra để không hợp tác thực hiện công tác thẩm định và xác nhận, kèm theo lý giải của các trường. Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng đã có Công văn số 2728/BGDĐT-QLCL ngày 27/6/2017 gửi các trường về việc này, yêu cầu các trường hợp tác với các Trung tâm Kiểm định chất lượng để thực hiện công tác thẩm định, xác nhận điều kiện đảm bảo chất lượng theo kế hoạch chung đã ban hành”, vị này nhấn mạnh.
Kiểm định trong nước trường nào cũng đạt: Có nên tín nhiệm?
Ngoài ra, trường Đại học Tôn Đức Thắng cho rằng, kiểm định trong nước trường nào cũng đạt nên không tín nhiệm.
Đánh giá về quan điểm này, Tiến sĩ Lê Mỹ Phong cho rằng: “Nói “kiểm định trong nước trường nào cũng đạt nên không tín nhiệm” là những nhận xét thiếu căn cứ, không đúng thực tiễn và đi ngược lại với những nỗ lực đáng ghi nhận của tuyệt đại đa số các trường đại học nước ta trong quá trình đổi mới. Nhận định này cũng phủ nhận sự nỗ lực của các Trung tâm Kiểm định chất lượng cũng như sự cố gắng của cả hệ thống để đưa hoạt động kiểm định chất lượng ngày càng thực chất, hiệu quả hơn trong thời gian qua.
Nhận định này cũng thể hiện người nói chưa hiểu đầy đủ, chưa sâu về Bộ tiêu chuẩn đánh giá trường đại học cũng như quy trình kiểm định chất lượng trường đại học. Bởi, trước khi tiến hành đánh giá ngoài một trường đại học, Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục thẩm định về hình thức và nội dung của các Báo cáo tự đánh giá.
Ông Phong thông tin, trong thời gian qua, có 14 trường có Báo cáo tự đánh giá chưa đạt yêu cầu nên các Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục sau khi thẩm định đã không chấp nhận ký hợp đồng đánh giá ngoài.
Trong khi đó, trao đổi với báo chí, lãnh đạo Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội cho rằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ định Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục - Đại học Đà Nẵng kiểm định trường đúng lúc trường đang kiểm định nội bộ, nên chưa thể thực hiện đánh giá ngoài ngay; Và nhà trường cũng đã có văn bản gửi Trung tâm Kiểm định chất lượng giáo dục và công văn phản hồi gửi đến Cục Quản lý chất lượng.
Tuy nhiên, Tiến sĩ Phong thì cho rằng, theo quy định của Luật Giáo dục đại học, các trường đại học được lựa chọn tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục trong số các tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục được Bộ Giáo dục và Đào tạo công nhận để kiểm định chất lượng. Bộ Giáo dục và Đào tạo không chỉ định Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục - Đại học Đà Nẵng kiểm định Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội mà chỉ phân công Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục này thực hiện việc thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng cho 48 cơ sở giáo dục đại học trên cả nước, trong đó có Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội. Tuy nhiên, cũng như Trường Đại học Tôn Đức Thắng, Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội không phân biệt được hoạt động thẩm định và xác nhận các điều kiện đảm bảo chất lượng với hoạt động kiểm định chất lượng giáo dục.
Các ý kiến trao đổi, phản hồi của Trường chỉ đề cập đến việc nhà trường đã và đang làm một số khâu đầu tiên của công tác kiểm định chất lượng giáo dục, mà không hợp tác với Trung tâm kiểm định chất lượng giáo dục thực hiện việc thẩm định theo Kế hoạch số 203/KH-BGDĐT của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành như tất cả các trường đại học khác.
Theo Thùy Linh - Báo Giáo dục Việt Nam