Trong thời gian vừa qua, hàng loạt các sai phạm về liên thông, liên kết đào tạo đã được phát hiện, xử lý, thể hiện sự vào cuộc mạnh mẽ của Bộ GD&ĐT quyết tâm chấn chỉnh cách thức tổ chức đào tạo này.
Trao đổi với Báo Giáo dục & Thời đại, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học Bùi Anh Tuấn cho biết, tới đây, Bộ GD&ĐT sẽ tiếp tục có những động thái, chế tài mạnh mẽ, kiên quyết: Liên thông, liên kết đào tạo phải được thực hiện trên quan điểm chất lượng.
Vụ trưởng đánh giá như thế nào về hoạt động liên kết đào tạo, liên thông tại các cơ sở đào tạo trong thời gian qua?
Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học Bùi Anh Tuấn
Trước hết, cần khẳng định liên thông, liên kết đào tạo là một chủ trương đúng đắn trong giáo dục và đào tạo, là phương thức đào tạo cần thiết để thực hiện mục tiêu chính là đáp ứng nhu cầu học tập của nhân dân; tạo điều kiện cho người dân ở các vùng còn nhiều khó khăn tiếp cận được với giáo dục đại học; thỏa mãn nhu cầu nâng cao kiến thức; giúp cân đối ngành nghề đào tạo, đáp ứng nhu cầu nhân lực xã hội; trong quá trình phát triển, các cơ sở đào tạo có đội ngũ, có kinh nghiệm đào tạo đối với một số ngành nghề có thể hỗ trợ các cơ sở yếu hơn tiếp cận với việc tổ chức đào tạo ngành học đó.
Quan điểm chỉ đạo của Bộ GD&ĐT là liên thông, liên kết đào tạo phải được thực hiện trên quan điểm chất lượng.
Trong thời gian qua đa số các cơ sở đào tạo trong cả nước đã thực hiện nghiêm túc các quy chế, từng bước nâng cao chất lượng đào tạo. Rất tiếc, bên cạnh đó cũng có nhiều cơ sở đào tạo đã không ý thức được trách nhiệm xã hội chạy theo mục đích kinh tế, thiếu quan tâm đến chất lượng đào tạo, có sai phạm trong đào tạo hoặc cố tình làm trái quy định.
Một số sai phạm chính trong liên thông, liên kết như: tuyển sinh sai đối tượng, liên kết đào tạo không được phép của các cơ quan quản lý, không chú ý tới các điều kiện đảm bảo chất lượng trong đào tạo, đào tạo ngoài cơ sở đào tạo theo hình thức vừa làm vừa học nhưng lại tuyên bố với người học cấp bằng chính quy...
Bộ GD&ĐT đã có những giải pháp chấn chỉnh đào tạo liên thông, liên kết. Có thể kể đến việc ban hành quy chế mới về đào tạo liên thông; khống chế chỉ tiêu đào tạo liên thông chính quy, giảm dần quy mô đào tạo không chính quy; không cho phép đào tạo liên thông chính quy ngoài cơ sở đào tạo; rà soát các điều kiện đảm bảo chất lượng; tăng cường việc thanh tra, kiểm tra và kiên quyết xử lý các sai phạm.
Quan điểm của Bộ là kiên quyết xử lý sai phạm, không hợp lý hóa các sai phạm của cơ sở; các cơ sở phải có trách nhiệm khắc phục các sai phạm mà mình gây ra.
Ông nhận định thế nào về hiện tượng hàng loạt các cơ sở đào tạo vi phạm về liên thông, liên kết bị phát hiện và xử lý trong thời gian gần đây?
Trong thời gian gần đây, chúng ta thấy có nhiều cơ sở đào tạo vi phạm đào tạo liên thông, liên kết đào tạo đã bị xử lý hoặc bị báo chí, dư luận phát giác. Có thể lý giải điều này bởi một số lý do sau:
Trước hết là do trong thời gian qua Bộ GD&ĐT tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra các hoạt động đào tạo liên thông, liên kết;
Bên cạnh đó, thực hiện Nghị định 115 của Chính phủ, UBND nhiều tỉnh, thành phố đã tích cực, chủ động kiểm tra các cơ sở đào tạo liên kết, yêu cầu các cơ sở đào tạo thực hiện đúng các quy định về liên kết đào tạo. Điển hình như UBND Thành phố HCM.
Cũng phải nói đến nhận thức của người học được nâng cao, xu hướng người học lựa chọn các chương trình đào tạo có chất lượng, đồng thời tích cực tham gia phát giác những hành vi vi phạm quy chế của cơ sở đào tạo. Cuối cùng, không thể không nói đến sự vào cuộc tích cực của các cơ quan báo chí trong việc tham gia vào chống tiêu cực gian lận trong giáo dục.
Thời gian tới, công tác kiểm tra, thanh tra sẽ tiếp tục được Bộ GD&ĐT thực hiện như thế nào, thưa Vụ trưởng?
Cũng phải thừa nhận rằng nhiều quy định, quy chế ban hành trước đây còn thiếu các chế tài hoặc các chế tài chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe đối với các cơ sở đào tạo sai phạm.
Rút kinh nghiệm về vấn đề này, các quy định, quy chế mới của Bộ GD&ĐT đã và đang được xây dựng theo hướng: tăng cường các điều kiện đảm bảo chất lượng; tạo điều kiện cho sự kiểm tra, giám sát của các lực lượng xã hội, của người học; tăng cường các chế tài để xử lý nghiêm các sai phạm; làm rõ trách nhiệm của người đứng đầu và các cá nhân liên quan của cơ sở đào tạo trong việc để xảy ra các sai phạm.
Hiện nay thông tư mới về liên thông đào tạo đã được ban hành, Quyết định số 42 về liên kết đào tạo của Bộ GD&ĐT vẫn có hiệu lực, do vậy các cơ sở muốn mở các lớp liên kết đào tạo tại địa phương phải tuân thủ theo các quy định của thông tư và quyết định này. Cơ sở chủ trì đào tạo phải chịu trách nhiệm toàn bộ các khâu từ lập hồ sơ đăng ký mở lớp liên kết đào tạo, tuyển sinh, tổ chức đào tạo và cấp bằng.
Ở đây không chỉ có trách nhiệm của các cơ sở chủ trì đào tạo mà còn là trách nhiệm của các cơ sở liên kết đào tạo tại các địa phương trong việc xin phép liên kết, đảm bảo môi trường sư phạm, cơ sở vật chất, thiết bị, thư viện và đội ngũ cán bộ quản lý... phù hợp với từng ngành, từng chương trình đào tạo cụ thể.
Bộ GD&ĐT đang nghiên cứu để điều chỉnh, bổ sung quy định về liên kết đào tạo, trong đó làm rõ vai trò, trách nhiệm của địa phương; tăng cường trách nhiệm của các cơ sở chủ trì đào tạo, cơ sở liên kết đào tạo trong đảm bảo chất lượng; công khai hóa các điều kiện đảm bảo chất lượng, tạo điều kiện để các lực lượng xã hội tham gia giám sát; có các chế tài đủ mạnh để xử lý các sai phạm.
Bộ GD&ĐT cũng sẽ tiếp tục triển khai rà soát các điều kiện đảm bảo chất lượng của các ngành/nghề, chương trình đào tạo, kiên quyết dừng tuyển sinh và đào tạo đối với các ngành/nghề, chương trình không đảm bảo các quy định về chất lượng.
Xin cảm ơn Vụ trưởng!
Theo Hiếu Nguyễn - Báo Giáo dục & Thời đại